कथनात्मक लेबल असलेली पोस्ट दाखवित आहे. सर्व पोस्ट्‍स दर्शवा
कथनात्मक लेबल असलेली पोस्ट दाखवित आहे. सर्व पोस्ट्‍स दर्शवा

माझा आवडता छंद मराठी निबंध | My Favourite Hobby Essay In Marathi
निबंध 1


नमस्कार मित्र-मैत्रिणींनो आज आपण माझा आवडता छंद मराठी निबंध बघणार आहोत. आजच्या धकाधकीच्या जीवनात माणसाला सुखाचे चार क्षण मिळतात ते त्याला आवडत असलेल्या छंदापासून म्हणून प्रत्येकजण कोणता ना कोणता छंद जोपासत असतो. अश्याच सुखकर छंदाविषयी आपण पुढील 7 वेगवेगळ्या निबंधामध्ये सविस्तर माहिती बघणार आहोत. चला तर मग सुरूवात करूया निबंधाला.


प्रत्‍येक जण आपल्‍या आवडत्‍या छंदातुन आनंद शोधण्‍याचा प्रयत्‍न करत असतो. कुणाला छंद असतो शिकारीचा, तर कुणाला छंद असतो गडकिल्ले हिंडण्याचा. कुणाला छंद असतो पोस्टाची तिकिटे, नाणी किंवा विविध जुन्या वस्तू गोळा करण्याचा. कुणी मित्र गोळा करून पत्ते कुटत बसतात.


तर कुणी एकटेच सतार छेडत बसतात. कुणी पुस्तकांना आपले मित्र करतात; तर कुणी कागदावर कुंचल्यांनी चित्रे खेचतात. माझा छंद तसा जगावेगळा आहे. मला लहानपणापासून आवड आहे ती माणसे जोडण्याची आणि जसजसा मी मोठा होत गेलो तसतशी माझी ही आवडही वाढत गेली.


तसे पाहता आमचे कुटुंब फार छोटे आहे. आई, बाबा आणि मी. पण अगदी लहानपणापासून मला आपल्या घरी खूप माणसे यावीत, गर्दी व्हावी, गडबड उडावी असे वाटे. आई सांगते की, मी लहानपणी आपल्याकडे 'हळदीकुंकू' कर, 'सत्यनारायणाची पूजा' कर असा नेहमी हट्ट करीत असे. कारण त्यामुळे घरात खूप माणसे येत. सुट्टीचा वार रविवार वा सुट्टीचा 'मे' महिना मला फार प्रिय आहे. कारण सुट्टीमुळे खूप पाहणे घरी येतात. सुट्टी येण्यापूर्वीच मी माझ्या आप्तांना, मित्रांना आमंत्रणे पाठवितो. त्यांना वाटते की किती विनम्र, लाघवी मुलगा आहे. पण माझे माणसवेड त्यांना 'अनभिज्ञ' असते.


मला आवडतात ती माणसे फक्त नात्यागोत्याचीच अथवा आपल्या योग्यतेची असतात असे नाही हं! मला कोणतीही माणसे आवडतात. आम्ही राहतो त्या कॉलनीत आमचा बंगला पहिला बांधला गेला. इतर सतरा बंगले नंतर आमच्या देखत बांधले गेले. तेव्हा मी प्राथमिक शाळेत होतो; भरपूर मोकळा वेळ असे. त्यावेळी बांधकाम करणाऱ्या माणसांशीही मी दोस्ती करीत असे. बांधकामावर खूप स्त्रिया असत. त्यांच्याबरोबर त्यांची लहान मुले असत.


या मुलांबरोबर मी खूप खेळत असे. त्यांच्याकडूनच मी विटीदांडूचा खेळ शिकलो. ही मुले लहान वयातही आपल्या आईवडिलांना केवढी मदत करीत. आज ती मुले वयाने मोठी होऊन पुरुष झाले आहेत, त्यांच्यातील कित्येकजण स्वतंत्र कामे करू लागले आहेत.





maza avadta chand marathi nibandh 


मी मोठ्या शाळेत जाऊ लागलो, तसा माझा हा छंद वाढतच गेला.
वर्गातील दोस्तच काय, पण शाळेतील सगळी मुले माझे मित्र बनले. तसा माझा स्वभाव बडबड्या आहे. मला बोलायला खूप आवडते, पण तितकेच मला इतरांचे विचारही ऐकायला आवडतात. त्यामुळे दूरचा प्रवासही मला कधी कंटाळवाणा होत नाही. प्रवासात अनेक ओळखी होतात, अनेक अनुभव ऐकावयास मिळतात, अनेक दोस्त मिळतात,


गाडीत माल विकणाऱ्या फेरीवाल्यांबरोबरही मला गप्पा मारायला आवडतात. माझे वडील म्हणतात, "अरे, यांच्याशी तू कसल्या गप्पा मारतोस?" मी फक्त हसतो. पण मला आठवते ते काणेकरांनी सांगितलेले, 'सामान्याचे असामान्यत्व.' काणेकर त्यांचा अनुभव सांगतात की, ज्या माणसाजवळ डोके कमी त्याच्याजवळ माणुसकी मोठी असते. मलाही हा अनुभव आलेला आहे. 'बोलघेवड्या मित्रांपेक्षा साधेभोळे, कष्टकरी मित्रच आपल्या जास्त उपयोगी पडतात.'


माझा हा माणसे जोडण्याचा छंद आहे ना, त्याचेही मी एक शास्त्र तयार केले आहे. मला जेव्हा नवीन मित्र भेटतात तेव्हा मी त्या मैत्रीची नोंद ठेवतो. त्या मित्रांचे पत्ते लिहून ठेवतो. वेळोवेळी त्यांना पत्रे लिहितो. त्यांची पत्रे मला येत असतात. त्यामुळे जीवघेणा कंटाळा मला कधीही ग्रासू शकत नाही. मी कधीही एकटा नसतो. मी जोडलेली असंख्य माणसे, मित्र सदैव माझ्याभोवती असतात-कधी प्रत्यक्ष, तर कधी पत्ररूपाने किंवा फोटोरूपाने.


तुम्ही विचाराल या छंदात मला कधी नुकसान सोसावे लागले नसेल का? नाही असे नाही, पण फारच अल्प. काही लोकांनी माझ्याशी दोस्ती केली पण ती खरी दोस्ती नव्हती, ते केवळ दोस्तीचे नाटक होते. काहींनी तेवढया ओळखीवर माझ्या काही मौल्यवान गोष्टी हडप केल्या; पण असे अनुभव फार विरळ. माझ्या या माणसांसाठी मला तनमनाने झिजावे लागते.


अगदी परीक्षेच्या दिवसांतही एखादयासाठी वेळ खर्चावा लागतो.
पण त्यात मला आगळा आनंद मिळतो. माझे सारे सुखच या छंदात सामावलेले आहे.
मित्रांनो तुम्हाला माझा आवडता छंद मराठी निबंध कसा वाटला , आपला आवडता छंद कोणता आहे हे कमेंट करून नक्की कळवा धन्यवाद.


निबंध 2

maza avadta chand marathi nibandh


माझा आवडता छंद संगीत आहे, संगीत ही अखिल मानवाची खरी भाषा आहे! ती देवरूप आहे. “जिथे संगीत तिथे पावित्र्य'- असं थोर तत्त्वज्ञ म्हणतो. “संगीतप्रेमी राजाच्या राज्यात सुखाची रेलचेल असते.” असं मेनसियस म्हणतो. यात नक्कीच तथ्य आहे.


घराच्या वातावरणातून व्यक्तित्व घडते. माझं कुटुंब संगीतप्रेमी म्हणून मीही संगीताच्या तालावर वाढलो. सुरात म्हटलेल्या कविता, भजन, सिनेमाची गाणी यांनी मी 'तानसेन' झालो. रविशंकरांची सतार, बिस्मिल्लांची शहनाई, शिवकुमारांची संतुर यांच्या सुरांच्या बरसातीत मी चिंब भिजू लागलो. शास्त्र कळत नसे पण सौंदर्य जाणवत असे. समाधी लागत असे. पेटीवर बोटे फिरवू लागलो. एरवी सामान्य वाटणारी बोटे पेटीवर जादूची वाटू लागत. वाढत्या वयाबरोबर संगीताचं ज्ञानही वाढू लागलं.


संगीत हा सर्वांत स्वस्त छंद. पण म्हटलं तर तितकाच महागडा. म्हणूनच कुठल्याही स्तरावरचा माणूस त्याचा आनंद लुटू शकतो. संगीताला ना स्थळांचे बंधन ना वेळेचे. न्हाणीघरही उत्तम जागा तर मध्यरात्रही उत्तम वेळ ! व्यक्तिगत तसेच सार्वजनिक मनोरंजनाचे एकमेव साधन-संगीत ! शुभकार्य- लग्न, बारशी, सण उत्सव- गणपती, नवरात्र, सभा-संमेलने या सर्वांना आनंदाचा, उत्साहाचा, शुचितेचा स्पर्श देत ते संगीतच! विलापालाही कारुण्याची किनार देतं ते संगीतच!... संगीतविरहित नृत्य किंवा सिनेमातील भावनांचा उत्कट प्रसंग रंगूच शकत नाही.

संगीत ही कोण्या एका वर्गाची मक्तेदारी नसते. लोकलमधून पैशासाठी गाणारा दरिद्रीनारायण इतका सुरेल असतो की त्यापुढे लक्ष्मीनारायणाच्या पैशाचा आवाज बदसूर वाटू लागतो... शास्त्र, कला व वाणिज्य या जीवनाच्या विद्यापीठाच्या तिन्ही शाखांचा अधिष्ठाता म्हणजे संगीत ! पेशकश ही कला, लहरींचं शास्त्र आणि उदरनिर्वाहाचं साधनही बनणारं संगीत म्हणूनच मला वामनाची पावलं वाटतात.


राष्ट्रीय गीत, वेदमंत्र ही संगीतात असतात. शब्द संपतात तिथे सूर जन्म घेतात. निसर्गाची भाषा सुरांचीच! झऱ्याचं गाणं, सागराचं गरजणं, पक्षांचे आवाज, ढगांचे आवाज... सारे आपल्याला संगीत शिकवतात. पण भौतिक सुखामागे कानात बोळे घालून धावणाऱ्या आम्हाला “छन्ऽछन्ऽऽ" या नगद नारायणाच्या शिवाय दुसरा आवाज ऐकू येत नाही.. चालायचंच! अभ्यासाने कंटाळलेल्या मला संगीताचे सप्तसूर संजीवन प्राप्त करून देतात.
खरंच, संगीत हा माणसानं निर्माण केलेला स्वर्ग आहे. या क्षणभंगुर आयुष्यामध्ये तेच एक शाश्वत सुख आहे...!


निबंध 3


My Hobby Essay in Marathi



छंद ! या शब्दाची व्याख्या अनेक विद्वानांनी वेगवेगळ्या शब्दांत केली आहे. माझ्या मते, आपल्या दैनंदिन जीवनातल्या गोष्टी म्हणजे छंद नव्हे, छंद म्हणजे नेहमीच्या गोष्टींशिवाय दुसऱ्याच काही गोष्टींची आवड निर्माण होऊन ती गोष्ट शिकणे किंवा त्या गोष्टीबद्दल माहिती जमवणे किंवा ती गोष्ट आणखी मिळविण्याचा प्रयत्न करणे.


छंद म्हणजे एक प्रकारचे वेडच असते. कुणाला छंद असतो वाचण्याचा, कोणाला काव्य करण्याचा, कोणाला शिकारीचा, कोणाला ग्रीटिंग जमा करण्याचा, तर कोणाला मित्रांसमवेत काही खेळ खेळण्याचा, तर कुणाला गाण्याचा, संगीताचा छंद असतो. 'व्यक्ती तितक्या प्रकृती' या उक्तीला अनुसरून व्यक्ती तितके छंद असतात. प्रत्येकालाच वेगवेगळ्या प्रकारचे छंद असता.


मला छंद आहे वाचनाचा. लहानपणापासूनच मला वाचायचे वेड निर्माण झाले. का कुणास ठाऊक आमच्या आईने बाजारातून पुडी बांधून काही समान आणले, तरी त्या पुडीचा कागदही मी वाचून काढत असे. ग्रंथ हे मानवाचे खरे गुरू आहेत असे म्हणतात. स्वतःजवळचे ज्ञान ते कोणताही आडपडदा न ठेवता भरभरून दोन्ही हातांनी वाटत असतात. पण ते केवळ गुरूच असतात असे नाही बरं का ! माता-पिता, पुत्र, पत्नी, मित्र यांसारख्या सर्व नात्यांतून ते आपल्याला वेळोवेळी योग्य सल्ला देतात.


वाचनाच्या छंदामुळे आपले व्यक्तिमत्वही संपन्न होते. जगातील विविध संशोधकांची चरित्रे आपण वाचली तर आपल्या लक्षात येईल की, माणसे जाती, धर्म, देश, भाषा, चालीरीती या सर्व बाबतीत पूर्णपणे भिन्न होती; पण त्यांच्यातील एक सवय समान होती आणि ती म्हणजे वाचनाची. वाचनामुळे माणूस आपले ज्ञान अद्ययावत ठेवू शकतो आणि त्याच्या प्रगतीचा मार्गही सुकर होतो. ग्रंथवाचनाने आपल्या ज्ञानाच्या कक्षा रुंदावतात. हे ज्ञान आपल्याला फुकट मिळत असते.


'कर्मण्येवाधिकारस्ते मा फलेषु कदाचन' या गीतोक्तीप्रमाणे ते निरिच्छ वृत्तीने आपली सेवा करतात. आपल्या जीवनात आनंद व समाधान यांचा जीवनरस ओततात. मात्र, त्या रसाची अवीट गोडी चाखण्याची रसिकता अंगी हवी. अनेक थोरामोठ्यांची चरित्रे, आत्मचरित्रे आपल्याला स्फूर्तिदायक ठरतात. आपल्या जीवनातील अडचणींवर मात करण्याचे सामर्थ्य वाचनातून निर्माण होते. म्हणून मी माझा हा छंद कायम जोपासण्याचा प्रयत्न करतो.




वाचनाच्या छंदामुळे मला संतांचा परिचय झाला. त्यांचे खडतर जीवन समजले. अनेक लेखकांच्या वाचनामुळे मला त्यांच्या जीवनाचा प्रवास समजला. खांडेकरांच्या 'ययाती' आणि 'अमृतवेल' या कादंबऱ्या वाचून जीवन जगण्याचा मार्ग समजला. फडक्यांच्या कलावादी दृष्टिकोनाने मन कलावादी बनले.


माटेंचे 'उपेक्षितांचे अंतरग वाचुन मला गलबलले कुसुमाग्रजांचा 'विशाखा' काव्यसंग्रह वाचून मातृभूमीविषयी अतूट नाते निर्माण झाले. तर अत्र्यांच्या उधळलेल्या झेंडु फुलांनी मला अगदी खदखदून हसविले. खरंच, मला या छंदामुळे खूप काही मिळविता आले. मला सर्वजण वाचाड्या' असे म्हणत, पण खरच मला ते मनापासून आवडत होते. कारण मला माहीत होते की, माझ्या छंदामुळे माझ्या व्यक्तिमत्त्वाचा विकास होतो. मला आत्तापर्यंत खूप बक्षिसे मिळाली ती कशामुळे वाचना मुळेच, म्हणजेच काही छंद माणसाला प्रसिद्धीच्या शिखरावर नेतात. त्यांत मी वाचनाच्या छंदाला अग्रक्रम देतो.


मला वाचाड्या हे टोपणनाव का पडले असावे ? कारण एकदा गंमतच झाली. मी रणजित देसाईंची 'श्रीमान योगी ही कादंबरी रेल्वेमध्ये वाचत होतो. मला तळेगावला जायचे होते. माझी कादंबरी वाचून संपली तेव्हा रेल्वे शिवाजीनगरला आली होती. विचारांती समजले की, मी त्याच लोकलने लोणावळ्याला जाऊन परत आले. ज्या कामासाठी जायचे होते ते काम बाजूला राहिले, पण माझी श्रीमान योगी' वाचून झाली. ही गंमत जेव्हा मी सर्वांना सांगितली तेव्हापासून मला हे टोपणनाव पडले आणि माझा जो वाचनाचा छंद होता तो चांगलाच गाजला.


कोणी काय काय बोलले ते सांगत नाही. तरीसुद्धा माझ्या मते, ग्रंथांचा सहवास आपल्यावर स्वर्गीय आनंदाची बरसात करतो. तो मन धुंद करतो आणि त्या धुंदीतून आपल्याला सर्व काही चांगले मिळते. वाचनाने विचाराला, चिंतनाला वाव मिळतो, म्हणून मला माझा हा गाजलेला छंद सर्वात जास्त आवडतो.


निबंध 4

माझा आवडता छंद short marathi nibandh
मुद्दे :

  • छंदाचा फायदा
  • छंद कसा लागला?
  • संग्रह
  • मिळणारा आनंद
  • बदललेल्या सवयी
  • होणारे इतर फायदे.




माणसाला कोणता ना कोणता चांगला छंद हवा कारण छंद माणसाला कष्टांतून विसावा देतो. माझा छंद जरा वेगळा आहे. त्याचे बीज माझ्या लहानपणीच रोवले गेले. आई नोकरी करत असल्यामुळे आजी माझा सांभाळ करत असे. आजी काम करत असताना नेहमी चांगल्या चांगल्या कविता म्हणत असे. त्यामुळे लिहा-वाचायला येण्यापूर्वीच अनेक कविता, काव्यपंक्ती माझ्या तोंडपाठ होत्या.




लिहायला यायला लागल्यापासून मी चांगल्या कविता उतरवून ठेवू लागलो. अशा अनेक वह्या आज भरलेल्या आहेत. त्या पुन:पुन्हा वाचायला मला आवडतात. आवडत्या कविता माझ्या ओठांवर सतत असतात.


या पाठांतराचा मला फायदा होतो. काव्यवाचनाच्या स्पर्धेत किंवा अंताक्षरीमध्ये मी नेहमी यशस्वी होते. आमच्या बाई कधी कधी ‘पावसावरच्या कविता', 'चांदण्यावरच्या कविता' किंवा 'आईवरील कविता' असा उपक्रम घेतात. त्या वेळी मीच आघाडीवर असते. निबंध लिहितानाही मला या छंदाचा उपयोग होतो. असा हा माझा कविता जमवण्याचा छंद मला खूप आवडतो.

निबंध 5

सत्य , शिव आणि सुंदरता यांचा मिलाफ म्हणजे कविता . माझे वडील उस्फूर्त कवी होते. सहकारी मंडळांच्या सभेत त्यांचे तोंडी काव्योद्गार बाहेर पडत . लेखणी व कागद यांचीही गरज नाही. साहजिकच मलाही कवितेचा छंद जडला यात नवल नाही. छंद विविध प्रकारचे असतात. वाचन , पक्षी-निरीक्षण, पिसे , तिकिटे, नाणी यांचा संग्रह करणे, चित्रकला , सुविचार-संग्रह इत्यादी . छंद आणि कला यांचे जिव्हाळ्याचे नाते आहे. आपल्या भावनांचे, विचारांचे, संस्कृतीचे, आत्म्याचे प्रकटीकरण म्हणजे कला. जोसेफ मॅझिनी म्हणतात
" कविता ही चेतना आहे. कविता ही गति आहे.


भविष्याचा मार्ग प्रकाशित करणारी ती चांदणी आहे.'' बालपणापासूनच मी अनेक कवींच्या कविता वाचत मोठा झालो. मला निसर्ग खूप खूप आवडतो. त्याचे नर्तन , त्याचे गर्जन , त्याचे दर्शन सारेच मला मंत्रमुग्ध करते. नकळत मी निसर्गाच्या कुशीत भावनांना शब्दबध्द करतो व माझी कविता जन्म घेते. निराश मन लेखणानंतर हलकं होत तर आनंदी मन लिखाणानंतर सुखावतं. भावनांना शब्दरूप देताना वेळ कसा निघून जातो ते कळतही नाही . वर्तमानपत्र, शालेय मासिके तसेच आकाशवाणी या माध्यमांद्वारे माझ्या कविता वाचकांना सोपविताना खूप आनंद होतो.


माझ्या या छंदाने मला खूप खूप समृद्ध केलंय. हिरवंगार मन त्यानेच मला दिलंय. शब्दांचे सामर्थ्य काय असते हे मला त्यामुळेच पटले आहे. कविश्रेष्ठ कुसुमाग्रज यांचा 'किनारा' काव्यसंग्रह तसेच प्रसिद्ध कवयित्री पद्मा गोळे यांचा 'श्रावणमेघ' काव्यसंग्रह असे अनेक काव्यसंग्रह माझ्या संग्रही आहेत. मला कविता वाचायलाही खूप आवडते . माझ्या अनेक कवितांचा सुंदर संग्रह मी करून ठेवला आहे. शब्दांची जुळणी, सुंदर कल्पनांचा आविष्कार , जीवनाचे मर्म यांचा मिलाफ म्हणजे खरी कविता होय. वर्डस्वर्थ यांनी म्हटलेच आहे
"कविता हे सर्व ज्ञानपुष्पांचे अत्तर आहे." मोजक्या शब्दात आशय मांडण्याचे कसब कवितेत आहे.


हृदयातील भावना कागदावर चित्रित होतात. छंद म्हणून मी कवितेला जिवापाड जपतो. तिच्याशिवाय माझी लेखणी अधुरी आहे . या छंदाने मला विविध कल्पना दिल्या आहेत . मी दिवाळी , संक्रांत , नाताळचा सण , नववर्ष यानिमित्त मित्र व नातेवाईक यांना शुभेच्छा पत्रे देतो. ही शुभेच्छा पत्रे मी घरीच बनवतो. छान कवितेतुन संदेश त्यावर लिहितो . मला माझ्या छंदाने खूप शाबासकी मिळवून दिली आहे, माझे खूप कौतुक झाले आहे. असा माझा आगळा-वेगळा छंद मी अखेरपर्यंत जपणार आहे. देवी सरस्वतीचा वरदहस्त लाभो हीच प्रभूचरणी प्रार्थना आहे.


मानवी जीवन क्षणभंगुर आहे. काळ कोणासाठी थांबत नाही. प्रत्येक क्षण सार्थकी लावला गेला पाहिजे . म्हणूनच जीवनात छंदाचे अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. फावल्या वेळेत छंद म्हणून केलेला उद्योग कधी कधी नकळत व्यवसायही बनतो. रिकामे बसण्यापेक्षा ज्या गोष्टीची आवड आहे त्यातून काही निर्मिती करण्याचा आंनद खूप मोठा आहे. म्हणून छंद हा हवाच! तो आपल्या जीवनाचा अनमोल ठेवा आहे, मनाची मरगळ घालविणारा तो सुखद स्पर्श आहे. तो विरंगुळा असा आहे की, जो आपल्यास ताजेतवाना करतो.
"माझ्या छंदाबरोबर मी जगतच गेलो


निबंध 6

माझा आवडता छंद | "व्यक्ती तितक्या प्रकृती" असे म्हटले आहे. अर्थात प्रत्येकाची आवड निवड ही वेगळी असते. त्यामुळे प्रत्येकाला वेगवेगळ्या कृतीत गोडी वाटत असते. फावल्या वेळेचा सदुपयोग जर एखादा छंद जोपासण्यासाठी केला गेला तर काहीतरी नवीन निर्मिती होवू शकते. त्यातून स्वत:ला आनंद तर होतोच परंतु इतरांना सुद्धा त्याचा फायदा होवू शकतो. म्हणून छंद असणे ही चांगली बाब आहे.


मला बालपणापासून वाचनाचा छंद आहे. पाठ्य पुस्तकांव्यतिरिक्त इतर पुस्तके वाचण्याचा छंद, मला ५ वी पासून आहे. बाल वांड:मयातील कित्येक पुस्तके मी वाचून काढली. त्यामध्ये परीकथा, साहस कथा, चातुर्य कथा, बोध कथा इत्यादी पुस्तके वाचली. तसेच महापुरुषांच्या कार्याची ओळख करुन देणारी पुस्तके वाचली. 'इसापनीती' व 'जातक कथा' ही दोन पुस्तके मला अतिशय आवडली. इसापनीती व जातक कथा मध्ये वेगवेगळ्या प्राण्यांचा आधार घेवून अनेक मानवी मूल्य शिकविली आहेत.

ह्या कथा वाचनाने वाचक निश्चितच सदगुणी बनतो. त्याचप्रमाणे जीवनात केंव्हा कोठे व कसे वागावे ह्याची जाणीव येते. परीकथा किंवा साहस कथांनी काही काळ आपण स्वप्नाच्या जगात रमतो परंतु वास्तव जीवन व स्वप्नाचे जग यात खूप अंतर आहे. म्हणून अशा कथा व्यावहारिक दृष्टीकोनातुन फारशा उपयोगाच्या वाटत नाहीत. परंतु विरंगुळा म्हणून साहसकथा किंवा परीकथा वाचायला हरकत नाही.


वाचनाचा हा छंद ज्ञान वाढविणारा आहे. करमणूकी शिवाय आपले ज्ञान वर्धित करणारा आहे. वाचन म्हणजे फावल्या वेळेचा सदुप पुस्तके वाचल्याने आपला शब्द साठा वाढतो व आपले भाषा ज्ञान समृद्ध है त्याचप्रमाणे कल्पनाशक्ती विकसित होते. वाचन सुधारते. विविध मुल्ये अंगी रुजतात. वाईट व्यसनांपासुन आपण दूर राहतो. पुस्तके मित्रांप्रमाणे दुर्गुणांपासून वाचतो. वाचनाने विचार क्षमता विकसित होते. बऱ्या वाईटाची जाणीव होते. योग्य अयोग्य गोष्टींची जाणीव येते. विवेक बुद्धी वाढीस लागते. एवढे सारे फायदे वाचनाने होतात. म्हणून हा छंद मी जोपासतो.

मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . धन्‍यवाद पुढील दुसरा निबंध वाचण्यास विसरू नका 



निबंध 7 

माझा आवडता छंद मराठी निबंध | My Favourite Hobby Essay In Marathi



छंद म्हणजे कोणत्या तरी चांगल्या गोष्टीची आवड असणे, नाद असणे. माणसाला कोणता ना कोणता छंद असावा; म्हणजे त्याचा वेळ चांगला जातो. माझा छंद आहे उत्तम विचार असलेल्या उताऱ्यांचा संग्रह करणे.' लहानपणापासून मला वाचनाची खूप आवड आहे. 


याच माझ्या आवडीतून माझ्या या छंदाचा जन्म झाला. वाचनाची माझी आवड माझ्या बाबांच्या लक्षात आली होती. त्यामुळे ते मला उत्तम पुस्तके आणून देत असत. माझा दहावा वाढदिवस होता, तेव्हा बाबांनी मला एक सुंदर डायरी भेट दिली. 


बाबांनी ती डायरी दिल्यापासून मी वाचलेल्या प्रत्येक पुस्तकातील सुंदर वाक्ये, सुंदर कल्पना माझ्या डायरीत लिहू लागलो. पाहता पाहता माझी डायरी सुंदर विचारांनी व सुभाषितांनी भरू लागली. मग माझ्या बाबांनी मला दुसरी डायरी दिली... तिसरी डायरी दिली. आज या चार वर्षांत माझ्याजवळ अशा सात डायऱ्या झाल्या आहेत.


उत्तम गदय उताऱ्यांबरोबर मी त्यात मला आवडलेल्या काही सुंदर कविताही लिहून ठेवल्या आहेत. 'आई' या विषयावरच्या कितीतरी सुंदर ओळी माझ्याजवळ आहेत. आपल्याजवळचे फोटोंचे आल्बम जसे आपण पुनःपुन्हा पाहत असतो, त्याप्रमाणे माझा हा विचारसंग्रह मी पुनःपुन्हा वाचत असतो. हाच माझा आनंद आहे. 



हा विचारसंग्रह, या डायऱ्या म्हणजे माझा खजिनाच आहे. माणसांना विविध प्रकारचे छंद असतात. कुणी देश-विदेशांची नाणी गोळा करतात, कुणी स्टॅम्प्स गोळा करतात. कुणी प्रवासाला जातात; तर कुणी गिर्यारोहणाला जातात; तर कुणी देश-विदेशांतील दुर्मीळ वस्तू गोळा करतात. 


माणसाला छंद अवश्य असावा; पण माणसाने छांदिष्ट असू नये. आपल्या छंदामुळे दुसऱ्यांना त्रास न होता, त्यांच्या आनंदात भर कशी पडेल हे आपण पाहिले पाहिजे. मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे  तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . धन्‍यवाद


[शब्दार्थ : विचारसंग्रह - collection of thoughts. वियारसंग्रह. विचारों का संग्रह। खजिना-treasure. नी. खजाना। छांदिष्ट- slave of hobby. शोजनो गुवाम. सनकी (शौक का गुलाम)।]


माझा आवडता छंद मराठी निबंध | My Favourite Hobby Essay In Marathi

मी रांग लावतो किंवा रांगेतील काही अनुभव निबंध मराठी | Rang lavto Marathi Nibandh

आपले सारे बालपण रांग लावण्यात हरवले असल्याचे आमची आई नेहमी सांगत असते. दुसऱ्या महायुद्धाचे दिवस होते ते! त्या दिवसांत साऱ्या गोष्टींचे दुर्भिक्ष्य होते. दूध, पाणी, रॉकेल, धान्य साऱ्या दैनंदिन आवश्यक गोष्टींसाठी रांग अनिवार्य झाली होती. 'रांग' हाच मुळी जीवनाचा अविभाज्य घटक झाला होता. त्यावेळी रांगेत लग्ने जमत. रांगेवर कथा, कविता लिहिल्या जात आणि रांगेचे वर्णन करणारे ‘आम्ही रांगवाले, रांगवाले' हे भावगीत तर म्हणे विशेष लोकप्रिय झाले होते.


आज स्वातंत्र्योत्तर काळातही रांग आमचा पिच्छा पुरवीत आहेच. कुठे बसने जायचे असेल तर थांबा रांगेत. चांगला सिनेमा, नाटक पाहावयाचे असेल तर पकडा रांग. इतकेच काय, पण नावाजलेल्या शाळेत प्रवेश हवा असेल तर धरा पहाटेपासून रांग. अशी ही रांग अक्षरशः आमच्या पाचवीलाच पुजलेली आहे. अशाच एका रांगेत उभे राहण्याची वेळ माझ्यावर आली. त्याची ही कथा.

 सुटीत मामाच्या गावी जायचे म्हणजे मला ती आनंदाची पर्वणीच असते; पण बाबांनी यंदा जाहीर केले, "तुला जायचे असेल तर खशाल जा; पण तझे गाडीचे तिकीट तच काढन आणले पाहिजेस." हे ऐकून माझ्या पोटात भीतीचा गोळा उठला. कारण सुटीच्या मोसमात तिकीट काढायचे म्हणजे भल्यामोठ्या रांगेला तोंड देणे भाग आहे. पण ते आता अटळ हाते.




rang lavto essay marathi
 rang lavto essay marathi
तिकीट काढून आणण्यासाठी आईने मला भल्या पहाटे उठविले आणि सायकलवर टांग मारून मी स्टेशनवर आलो. नुकतेच उजाडत होते. मला वाटत होते, बहुतेक माझाच पहिला क्रमांक असेल. पण तेथील रांग पाहन मी चाटच पडलो. पहिली पाच-दहा मिनिटे रांगेचे टोक शोधण्यात गेली. नंतर रांगेच्या टोकाशी उभा राहून मी त्या रांगेचे मूळ शोधत होतो; पण मला ते काही दृष्टीस पडेना. पण आता मला हलताही येईना; कारण माझ्या पाठीमागेही ही रांग दूरवर पसरली होती, क्षणाक्षणाला मारुतीच्या शेपटाप्रमाणे वाढतच होती.


खिशातील पैसे सांभाळत मी रांगेत उभा होतो. लोक गप्पा मारू लागले होते. गप्पांचा विषय होता-'तिकिटांचा काळा बाजार.' उभे राहून राहून दमल्यामुळे काही लोक चक्क खाली बसले होते. तेथे भेदभाव नव्हता. सर्वजण एकाच ध्येयाने आलेले. सर्वांची तपस्या एकच. गप्पा ऐकता ऐकता वेळ कसा गेला ते कळलेच नाही. पावणेनऊच्या सुमारास रांगांचे रक्षण करण्यासाठी रेल्वे पोलिस अवतरले आणि नऊ वाजता खिडकी उघडली गेली.

 त्या क्षणी ढकलाढकल सुरू झाली. काही लोकांनी मध्ये घुसण्याचा यत्न केला; तेव्हा भांडणेही सुरू झाली. जेवढे बाहेरचे वातावरण तप्त, तेवढेच आतले तिकीटबाबू शांत होते. मुंगीच्या गतीने रांग सरकत होती. कुणी मध्ये घुसण्याचा यत्न केला की लोक चिडत. तेवढ्यात कुणाचा तरी खिसा कापला गेल्यामुळे लोकांचा गलबलाट वाढला.


 घड्याळाचे काटे फिरत होते, पोटात भकेचा डोंब उसळला होता; पण अदयापि माझा क्रमांक येत नव्हता. मध्ये मध्ये तिकीटबाबू येऊन कुठल्या गाडीची तिकिटे संपली ते फळ्यावर लिहीत होता. क्षणाक्षणाला माझी अधीरता वाढत होती. शेवटी ११ वाजता मला तिकीट मिळाले. आता शरीरातले त्राण संपले होते. मी तिकीट घेऊन मागे वळलो, तर तेथे बाबा उभे होतेच. माझी दयनीय अवस्था पाहून त्यांनी मला उपाहारगृहात नेले हे सांगायला नकोच!

मी रांग लावतो किंवा रांगेतील काही अनुभव निबंध मराठी | Rang lavto Marathi Nibandh

शालेय जीवनातील गमतीजमती मराठी निबंध
Shaletil Aathvani In Essay Marathi


शालेय जीवनातील विनोद शाळेतील स्नेहसंमेलन चालू होते. राम-रावणाच्या जीवनातील पौराणिक नाटक विदयार्थी सादर करीत होते. नाटक फार रंगात आले होते. तीन हजार विदयार्थी श्वास रोखून रावण व मारुती यांच्यातील प्रवेश पाहत होते आणि अचानक काय झाले कोणास ठाऊक! रावण झालेल्या पात्राला लावलेल्या नऊ खोट्या तोंडांपैकी एकएक तोंड गळून पडू लागले.

प्रथम प्रेक्षकांना काही समजेना. हा काहीतरी 'ट्रिक सीन' असावा असे त्यांना वाटले; पण सिंहासनावर आरूढ झालेला देशमुख मात्र त्यामुळे गोंधळन गेला. त्याला आपली वाक्ये आठवेनात. तेव्हा विदयार्थ्यांच्या लक्षात आले की, रावणाला लावलेल्या या कृत्रिम मुखवट्यांना सांधणारी दोरी तुटली आहे. मग काय हशाचा नुसता कल्लोळ उडाला!


राम-रावण युद्ध होण्यापूर्वीच दशानन रावणाचा पराभव झाला होता आणि सगळ्या नाटकाचा बट्ट्याबोळ झाला होता. असे हे स्नेहसंमेलन होऊन कितीतरी दिवस लोटले, तरी ही विनोदी घटना आम्ही विदयार्थी विसरू शकलो नाहीत. जय शाळेच्या जीवनातील असे हे विनोदी प्रसंग म्हणजे वाळवंटातील 'ओयासिसच' जणु! आम्ही विदयार्थी विनोदासाठी नेहमीच आसुसलेले असतो. त्यासाठी आमचे काही ना काही उपद्व्याप चालूच असतात. 


शिक्षकांचे लक्ष नाही हे पाहून एखादया दोस्ताच्या शर्टाला 'हे विकाऊ गाढव आहे'-अशी चिठ्ठी लावली जाते. मग ओठ दाबून हसण्याची खसखस पिकते. तरीपणचाणाक्ष गुरुजी ओळखतात की, वर्गात काहीतरी गडबड आहे. मग आमच्या या विनोद बुद्धीची गणना 'वाहयातपणा'त होते.



Shaletil Aathvani In Essay Marathi


Shaletil Aathvani In Essay Marathi


'टवाळा आवडे विनोद' हे समर्थांचे मत गुरुजी आम्हांला नेहमीच सुनावीत असतात. पण 'जीवनातील तारुण्याचे खरे रहस्य विनोदात दडले आहे,' हा विनोदाच्या भाष्यकाराचा-आचार्य अत्रे यांचा संदेश हे आमचे 'आचार्य' मात्र सोयिस्करपणे विसरलेले असतात. वर्गातील विनोदाला खरा बहर येतो तो मोकळ्या तासाच्या वेळी. मग वर्गातील अनेक विदुषकांच्या कल्पनाशक्तीला बहर येतो. 

उत्तम विनोद निर्माण करण्यासाठी तल्लख बुद्धीची आणि बहुश्रुततेची नितांत आवश्यकता असते, याची प्रचीती तेव्हा येते. अशा मोकळ्या तासाच्या वेळी एखादा 'पुस्तकी किडा'रूपी स्कॉलर वर्गाच्या एखादया कोपऱ्यात हमखास अभ्यास करीत बसलेला आढळतो. असा हा वर्गमित्र वर्गाला विनोदासाठी उत्तम विषय ठरतो. मग सारा वर्ग त्याच्यामागे हात धुऊन लागतो. कित्येकदा हा स्कॉलरही आपली गंभीरपणाची कात टाकून खेळकरपणा स्वीकारतो व मग तोही शालेय जीवनातील विनोदाचा आस्वाद घेऊ लागतो.


शालेय जीवनात असे अनेक प्रकारचे विनोद घडत असतात. कधी कधी पाठ्यपुस्तकातील लेखकांच्या वा प्रसिद्ध व्यक्तींच्या छायाचित्रांना दाढीमिश्या लावून त्यांना विविध रूपे दिली जातात आणि मग एखादा सात्त्विक वृत्तीचा लेखक पक्का दरोडेखोर झालेला दिसतो. स्नेहसंमेलन, सहली अशा प्रसंगी तर विनोदाला बहर येतो. एकदा आमच्या वर्गात एक खुप लठ्ठ मूलगी होती आणि तिचे नाव होते 'शशी', 

सहलीत 'फिश पाँड'च्या कार्यक्रमात तिला 'फिश पाँड' मिळाला शशी वाढतो कलेकलेने। शशी वाढते किलोकिलोने॥
शालेय जीवन संपले, तरी शालेय जीवनातील या गमतीजमती, हे विनोद विसरले जात नाहीत. ते सदैव आपल्या स्मरणात राहून आपले जीवन फुलवीत असतात.


वरील  निबंधाचे  खालील  प्रमाणे  शिर्षक  असु शकते
  • माझ्या आठवणीतील शाळा निबंध
  • शाळेत घडलेला विनोदी प्रसंग निबंध
  • शालेय जीवनातील आठवणी निबंध

शालेय जीवनातील गमतीजमती मराठी निबंध | Shaletil Aathvani In Essay Marathi

माझे पहिले भाषण मराठी  निबंध | My First Speech Essay In Marathi

निबंध 1 
नमस्कार मित्र-मैत्रिणींनो आज आपण माझे पहिले भाषण मराठी निबंध बघणार आहोत. आज एवढ्या मोठ्या समारंभात हजारो प्रेक्षकांसमोर एका नामांकित साहित्यिकाकडून माझा गौरव करण्यात आला. मला पारितोषिकासोबत मिळालेले ते संदर प्रशस्तिपत्रक आताही माझ्या समोर आहे. त्या समारंभात मिळालेल्या पुष्पगुच्छातील फुलांच्या परिमलाने माझी अभ्यासिका अजूनही दरवळते आहे. साऱ्या महाराष्ट्रात विख्यात असलेल्या 'रानडे वक्तृत्वस्पर्धे'त मी पहिला क्रमांक मिळवून पाचशे रुपयांचे बक्षीस मिळविले होते.


त्यासाठी हा सत्कारसमारंभ झाला होता. त्यामुळे आता माझ्या डोळ्यांसमोर प्रसंग उभा होता तो 'माझ्या आयुष्यातील पहिल्या भाषणाचा'. या पहिल्या भाषणाच्या वेळी मी मनात जो संकल्प सोडला होता, तोच आज पूर्ण झाला होता. आजवर विविध वक्तृत्वस्पर्धांत मी अनेक बक्षिसे मिळविली होती. पण हे बक्षीस पटकावून मी एका त-हेने उच्चांक गाठला आहे. याचसाठी मी अट्टाहास केला होता. माझे पहिले भाषणही मी केले होते, ते असेच आव्हान पत्करूनच. 


मला आठवते की, त्यावेळी मी नुकताच हायस्कूलात जाऊ लागलो होतो. घरातील शेंडेफळ म्हणून मी जरा अधिकच लाडात वाढलो होतो. त्यामुळे पाचवीत पोहोचलो तरी बोबडे बोल माझ्या तोंडून काही सुटले नव्हते. इतकेच नव्हे तर कित्येकदा बोलताना मी अडखळतही असे. माझ्यातील या वैगुण्यामुळे माझे वर्गमित्र माझी नेहमीच चेष्टा करीत असत. त्यामुळे वक्तृत्वस्पर्धेत भाग, घेण्याबाबत गुरुजींनी विचारले असता मी जेव्हा माझे नाव देण्यासाठी उभा राहिलो, तेव्हा संपूर्ण वर्गात हशा पिकला. 



maze pahile bhashan nibandh in marathi
maze pahile bhashan nibandh in marathi

गुरुजींनीही माझी चेष्टा करून मला स्पर्धेत भाग घेण्यापासून वंचित केले. त्या दिवशी मी रडत रडतच घरी आलो. मी फार दुखावलो होतो; पण माझे मन जाणले ते माझ्या आईने! ती गुरुजींना भेटली आणि आपण तयारी करून घेत असल्याचे त्यांना आश्वासन दिले. बस्स! त्या दिवसापासून माझ्या पहिल्या भाषणाच्या तयारीला निश्चयाने सुरुवात झाली. मला आठवते, माझे ते भाषण महाकवी रवींद्रनाथ टागोरांविषयी होते. 


त्या स्पर्धेच्या वेळी तिघे नामांकित वक्ते परीक्षक म्हणून समोर बसले होते. संपूर्ण हॉल विदयार्थ्यांनी गच्च भरला होता. एकापाठोपाठ एक विदयार्थी व्यासपीठावर येऊन भाषण करून जात होते. आणि माझ्या डोळ्यांसमोर गेल्या महिन्यातील सारी धडपड उभी राहिली होती.

या भाषणासाठी माझी सारी तयारी आईने करवून घेतली होती. भाषणही तिनेच लिहिले होते. रोज सकाळी ती मला लवकर उठवत असे. भाषणातील प्रत्येक शब्द स्पष्ट उच्चारला जावा यावर तिचा कटाक्ष होता. भाषणाची अखेर टागोरांच्या 'गीतांजली'तील पंक्तीनेच केली होती. मी या विचारात गुरफटलो असतानाच माझे नाव पुकारले गेले आणि मी भाषण करण्यासाठी व्यासपीठावर जाऊन उभा राहिलो. 


श्रोत्यांनी भरलेला हॉल प्रथमच पाहिला आणि क्षणभर माझे डोळे दिपले. भाषणातील काही आठवेना. इतक्यात आईचे शब्द आठवले, “हे बघ, आपल्याला हसणाऱ्यांचे हसे करावयाचे आहे बरं का!" आणि मी आवेशाने भाषणाला सुरुवात केली. टाळ्यांचा कडकडाट झाला तेव्हा मला कळले की, आपले भाषण संपले. व्यासपीठावरून उतरताना अनेकांनी जवळ बोलावून माझी पाठ थोपटली तेव्हाच स्पर्धेचा निकाल जणू जाहीर झाला होता. हसणाऱ्यांचे हसे झाले होते. त्यांची तोंडे बंद झाली होती आणि तेव्हापासून वक्तृत्वस्पर्धा म्हटली म्हणजे सर्वांच्या डोळ्यांसमोर मीच उभा राहतो.

मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे  तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता .  पुढील  निबंध वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद
निबंध 2

माझे पहिले भाषण


झोपाळ्यावर बसून मोठ्या मजेत माझे कवितावाचन चालू होते. विराट राजाचा पुत्र उत्तर, राणीवशात आपल्या शूरपणाच्या भाकडकथा ऐकवीत होता. पण प्रत्यक्ष युद्धभूमीवर मात्र त्याची कशी गाळण उडाली याचे मोठे मार्मिक वर्णन मोरोपंतांनी केले आहे. उत्तराच्या फजितीचे वर्णन वाचून हसायला आले. पण क्षणभरच ! दुसऱ्याच क्षणी उत्तराच्या जागी मला माझी मूर्ती दिसायला लागली. फरक एवढाच होता की उत्तर रणभूमीवर घाबरला होता आणि मी व्यासपीठावर ! 


मला अजूनही तो दिवस चांगला आठवतो. आमच्या शाळेच्या स्नेहसंमेलनाचे उद्घाटन होते. उद्घाटनासाठी सुप्रसिद्ध लेखक श्री. रवींद्र पिंगे यांना पाचारण केले होते. मी स्नेहसंमेलनाची सचिव असल्यामुळे पाहण्यांचा परिचय करून देण्याचे काम साहजिकच माझ्याकडे आले.


एरवी अष्टौप्रहर बडबड करणारी मी ! मला ते काम फारसे अवघड वाटले नाही. त्यामुळे मी ते सहजपणे स्वीकारले. बाईंनाही माझ्या धीटपणाविषयी खात्री होती. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली मी एक छोटेसे पण सुंदर भाषण लिहून काढले. सुदैवाने स्मरणशक्ती चांगली असल्यामुळे, एका दिवसात ते खाडखाड पाठ झाले. एकंदरीत माझ्या भाषणाच्या तयारीवर मी जाम खूष होते. आपल्या वक्तृत्वावर खूष होऊन श्रोतेजन टाळ्यांचा कडकडाट करीत आहेत, 

आपल्यावर अभिनंदनाचा वर्षाव होतो आहे, बाई कौतुकाने आपली पाठ थोपटीत आहेत अशी स्वप्नं मला पडू लागली. बड्या पाहुण्यांसमोर मला मिळणार असलेल्या संधीचा माझ्या काही मैत्रिणींना हेवा वाटत होता तर काहींना माझे कौतुक वाटत होते.


भाषणाचा दिवस उजाडला. कार्यक्रमाची वेळ जवळ येऊन ठेपली. शाळेचा परिसर श्रोत्यांनी फुलून गेला होता. मा. पाहुण्यांचे स्वागत झाले. सुरेल आवाजात स्वागतगीत गायिले गेले आणि काय झाले कोणास ठाऊक. माझ्या मनात भीतीने हळूच शिरकाव केला. छाती धडधडू लागली. घशाला कोरड पडली. माझं नाव पुकारलं जाताच स्टेजवर चढण्याची कशीबशी हिंमत केली. पण माईकसमोर उभं राहिल्यावर तर माझा अक्षरशः अर्जुन झाला. नव्हे, उत्तर झाला.



म - म - मला, भा - भा - भाषण देण्याची भी - भी - भीती, असं म्हणून मी मटकन खाली बसले. झालेल्या फजितीमुळे मला स्वतःची इतकी काही लाज वाटत होती की पुढील कार्यक्रमातील एकही शब्द मला ऐकू आला नाही. तर असं झालं माझं पहिलं (आणि शेवटचं) भाषण.

तेव्हापासून मी भाषणाचा इतका काही धसका घेतला आहे की भाषण देणं सोडाच मी कोणाचं भाषण ऐकायलाही जायचं धाडस करत नाही. भाषणाला मी कायमचा रामरामच ठोकला आहे म्हणा ना ।

मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे  तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता .  पुढील निबंध वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद

निबंध 3
 
नमस्कार मित्र-मैत्रिणींनो आज आपण माझे पहिले भाषण मराठी निबंध बघणार आहोत.  


तो दिवस मला अजून आठवतो. त्या वेळी मी पहिलीत होते. नगर-वाचनालयात वक्तृत्वस्पर्धा होत्या. महात्मा गांधी यांच्या जयंतीनिमित्त त्या स्पर्धा असाव्यात. शाळेतील बाईंच्या व आईच्या सक्तीमुळे मी स्पर्धेत भाग घेतला होता. भाषण केलं की, बक्षीस मिळतं, प्रशस्तिपत्रक मिळतं, अशी लालूच त्यांनी दाखवली होती.


सकाळी नऊ वाजता पूर्ण तयारीनिशी, मोठ्या आत्मविश्वासाने व चेहऱ्यावर खोटे धैर्य धारण करून मी सभागृहात पाऊल टाकले. भाषणाची तयारी शाळेत बाईंनी व घरी आईनं छान करून घेतली होती. मीही त्यांना न अडखळता, सावकाशपणे भाषण म्हणून दाखवले होते. त्यामुळे मी नक्कीच बक्षीस पटकावणार या कल्पनेत त्या होत्या. मी सभागृहात गेले तेव्हा श्रोते फारच कमी होते. त्यामुळे मी निःश्वास सोडला. पण हळूहळू श्रोत्यांच्या संख्येत भर पडू लागली, तसतशी माझी भीती वाढू लागली व आत्मविश्वास कमी होऊ लागला.


सर्व श्रोते, स्पर्धक व परीक्षक जमले तरी अध्यक्षमहाराजांचा पत्ता नव्हता. अर्धा तास वाट पाहिल्यावर अध्यक्षमहाशय, आपण कोणी तरी 'खास' आहोत असे समजून प्रवेश करते झाले. भाषणांना सुरुवात झाली. इतर वक्त्यांची भाषणे ऐकून मी तयार केलेलं भाषण विसरल्यासारखे वाटू लागले. त्यांच्या भाषणातील वाक्ये तोंडात येऊ लागली, कानात घुमू लागली. 


तेवढ्यात माझं नाव पुकारलं गेलं. सर्वांचं लक्ष माझ्यावर केंद्रित झालं. जागेवरून उठून मी व्यासपीठापर्यंत गेले. मी व व्यासपीठ यांच्यात फक्त दहा-पंधरा पावलांचं अंतर होतं. पण मी इतक्या संथपणे व्यासपीठाकडे गेले की, माझ्या त्या अभूतपूर्व संथ चालीला सर्वजण हसायला लागले. भाषणाच्या दडपणाच्या मणा-मणाच्या बेड्या माझ्या पायात पडल्यासारखं वाटत होतं. संथ गतीला 'गज-गती' म्हणतात पण माझी चाल उससे भी जादा संथ होती. जसजसे श्रोते हसू लागले तसतशी मी अधिक बावरले.



या सगळ्या प्रसंगाला तोंड देऊन मी कशीबशी व्यासपीठावर चढले आणि उसनं अवसान आणून मी सर्व भाषण न चुकता न अडखळता म्हणत होते. तरी श्रोत्यांमध्ये चुळबुळ का सुरू व्हावी मला काहीच कळेना. नंतर मी भाषण संपवून माझ्या जागेवर परतले तेव्हा समजलं की, मी इतक्या हळू आवाजात भाषण केले की ते माझ्याशिवाय कोणालाच ऐकू आलं नाही. 


टी. व्ही. चा आवाज बंद करून नुसता टी. व्ही. चालू ठेवला की, कशी नुसती तोंडं हालताना दिसतात, तशीच मी भाषण करताना दिसत होते. माझ्यानंतरची भाषणं जांभया देतच ऐकली. केव्हा एकदा सभागृहातून बाहेर पडीन असं झालं होतं. पण लगेच दहा मिनिटात स्पर्धेचा निकाल जाहीर होईल तेव्हा कोणी बाहेर पडू नये,' असं जाहीर करण्यात आलं, त्यामुळे थांबणंच भाग पडलं. आजच्या सभेत सर्व स्पर्धकांना प्रशस्तिपत्रकं मिळणार होती.

पुन्हा एकदा माझं नाव पुकारलं गेले. मी प्रशस्तिपत्रक घेऊन आले. या वेळी मात्र मी झटकन जाऊन पट्कन परत आले. पण काही का होईना, त्या पहिल्या प्रशस्तिपत्रकानं मला जेवढा आनंद झाला, तेवढा कदाचित् जिल्ह्यातील वक्तृत्वस्पर्धेत प्रथम क्रमांक मिळवल्यावरही झाला नसेल!
मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे  तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता .  पुढील  निबंध वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद

निबंध 4 

माझे पहिले भाषण

१२ वर्षांपूर्वीचा तो काळ. ७ जून उजाडला. शाळा सुरू झाली. मीही माझा नवा गणवेश घालून नवे दप्तर, नवी
पुस्तके घेऊन शाळेला जाण्यास सज्ज झाले.
'आई, उशीर होतोय गं ! डबा आणतेस ना !'

'या नीलेची सतत गडबड आणि धांदल, चांगली सातवीत गेली पण गडबड काही संपत नाही.' असे पुटपुटत आई बाहेर आली नि डबा नीलेच्या ताब्यात दिला.

लहानपणापासूनच माझ्या आईवडिलांना माझा फार अभिमान. आपली नीला मोठी हुशार आहे. ती मोठी झाल्यावर विदुषी होणार असे, तर तिने गृहीतच धरले होते. 'नीले, चांगली शीक ग बाई ! आम्हांला शिकायला नाही मिळाले. म्हणनच ही जन्माची ताबेदारी अन् चूल खंडाची गुलामगिरी चालू आहे बघ.' आपली मुलगी विविध कलांनी संपन्न असावी अशी तर तिची सुप्त इच्छा. एकदा तिच्या वाचनात 'वक्तृत्व कला ही अनेक ज्ञानाची जननी आहे, असे आले. धीटपणा, अभ्यास त्याच्यासाठी वाचन, विषयासाठी समर्पक मुद्दे काढणे आणि ते सर्वांसमोर उत्तम रीतीने सादर करणे. झाले, आईसाहेबांची ट्युशन सुरू झालीच.


भाषण कसे करावे, भाषण करताना कसे उभे राहावे, कितपत हातवारे करावेत, आवाज चढवावा कुठे, उतरवावा कोठे, याचे धडे रोज मिळू लागले. त्यातच गणेशोत्सव आला आणि शाळेत स्पर्धा सुरू झाल्या. माझ्यापेक्षा आईलाच जास्त आनंद झाला. मला मात्र खरेच वक्तत्व कलेत अजिबात गोडी नव्हती. परंत केवळ मातोश्रींच्या धाकाने आणि तिच्या हव्यासापोटी माझी भाषणाची तयारी सरू झाली होती. त्या काळात माझा गुरू आणि माझा श्रोता एकच होता, माझा आई.

तिच्या इशाऱ्यानुसार माझा आवाज वर-खाली होई. योग्य ठिकाणी थांबे घेई. आईसाहेबांची येणाऱ्या-जाणाऱ्यांपुढे तारीफ चाललेली असायची. 'आमची नीलू किनई दिल्लीच्या पार्लमेंटमध्ये जाणार आहे, भाषण द्यायला.'
त्यावर्षी म. गांधींची जन्मशताब्दी सुरू होतो. त्यामुळे अखिल भारतात शाळाशाळातून-महाविद्यालयातून 'गांधी शताब्दी वर्ष' साजरे केले जात होते. त्यानिमित्त आमच्याही विद्यालयात मुलामुलींच्या वक्तृत्व स्पर्धा ठेवण्यात आल्या होत्या. आणि आईच्या आग्रहाखातर मीही स्पर्धेसाठी नाव नोंदवले होते. 


आईसाहेबांचे मार्गदर्शन सुरू होतच. एकदाचा तो दिवस उजाडला. सात मिनिटांपर्यंत बोलायचे होते. माझा नंबर पुकारला. मी सुरुवात जोरात झाली, उत्सुकता वाढवली. माझी भीती ही कमी झाली होती. पाठीमागे बसलेल्या आई-बाबांकडे पाहायचेच नाही असे ठरवूनही चोरटी नजर जात होतीच. परीक्षक आणि भरगच्च भरलेला वर्ग अधूनमधून नजरेखाली येत होते. पायाला-हाताला कप सुटला होता परंतु मातोश्रींचे शब्द आठवले, 'आपल्यासमोर कोणीही बसले नाहीत असे समजून बोलायला सुरुवात कर...' अध्यक्ष महोदय... म्हटले अन् स्वतःला सावरत-सावरत सुरुवातीला उसने अवसान आणून केली.


 अफाट जमलेल्या विद्यार्थी आणि श्रोतृवर्गाकडे पाहून सर्वांगाला घाम फुटतो की काय असे झाले होते. टेबलाचा आधार घेत, क्षणभर डोळे मिटून घेतले आणि भाषण चालू ठेवले. श्रोतृवृंदातूनही खोकणे, खाकरणे चालूच होते, पण नंतर मी माझे भाषण घडाघडा बोलत राहिले. योग्य तयारीनुसार सर्व सुरू ठेवले होते. हावभाव करीत होतेच पण ते समजतही नव्हते... समोरचा समाजही अंधूक-अंधूक दिसत होता. विषयही संपत आला होता. वॉर्निंग बेल झाली अन् मी बोलणे आटोपते घेतले. 


महात्मा गांधीजींना वंदन करून व्यासपीठावरून खाली उतरले. टाळ्यांचा कडकडाट सातत्याने चालू राहिला. अंगाला भरलेले कापरे आता एकदम थंड पडायला लागले. खाली उतरून भराभरा निघाले ते आईच्या कुशीतच शिरले. आई-बाबा दोघेही शाबासकी देत होते. 'छान झालं. छान बोललीस' म्हणत होते. वाटत होते की ते कौतुकापोटी बोलताहेत,


 माझ्यानंतर तीन स्पर्धकांची भाषणे झाली. तिकडे माझे लक्षच नव्हते. मध्यंतराची अर्धा तास सुट्टी दिली. पुन्हा सभागह भरले. अध्यक्ष उभे राहिले त्यांनी पहिल्या क्रमांकासाठी माझे नाव जाहीर केले, मला तर आनंदयक्त धक्काच बसला पन्हा टाळ्याचा कडकडाट झाला आणि 'नीला देसाई' पहिल्याच भाषणात 'वक्ता' बनली. पण डोळ्यासमोर सारखी दिसत होती ती माझ्या आईची जबरदस्त इच्छा, तिचे प्रयत्न. मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे  तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . धन्‍यवाद

माझे पहिले भाषण मराठी निबंध | My First Speech Essay In Marathi