डॉ सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांचे भाषण | Speech by Dr. Sarvapalli Radhakrishnan in Marathi
सन्मानित पाहुणे आणि सहशिक्षक, विदयार्थी आणि विद्यार्थिनीं आज, आम्ही एक महान तत्वज्ञानी, विद्वान आणि राजकारणी, डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांना श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी एकत्र आहोत. त्यांचे जीवन आणि योगदान भारत आणि जगावर अमिट छाप सोडले आहे आणि त्यांचा वारसा लक्षात ठेवणे आणि साजरा करणे हा आमचा विशेषाधिकार आहे.
डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांचा जन्म 5 सप्टेंबर 1888 रोजी आंध्र प्रदेश, भारतातील एका नम्र गावात झाला. हे नम्र मूल त्याच्या काळातील सर्वात प्रख्यात तत्त्वज्ञ बनणार हे जगाला फारसे माहीत नव्हते. त्यांचा जीवनातील प्रवास हा ज्ञान आणि शहाणपणाच्या त्यांच्या अतूट बांधिलकीचा पुरावा होता.
राधाकृष्णन यांचे शैक्षणिक कार्य काही उल्लेखनीय नव्हते. त्याने तत्त्वज्ञानाच्या गहन क्षेत्रांमध्ये प्रवेश केला आणि असंख्य पदव्या मिळवल्या, शेवटी या विषयाचा मास्टर बनला. त्यांची तीव्र बुद्धी आणि ज्ञानाची अतृप्त तहान त्यांना एक प्रतिष्ठित तत्त्वज्ञ बनण्यास प्रवृत्त करते ज्याने पौर्वात्य आणि पाश्चात्य तत्त्वज्ञानांमधील अंतर कमी केले.
परंतु केवळ त्यांच्या शैक्षणिक कामगिरीनेच त्यांना वेगळे केले नाही. डॉ. राधाकृष्णन हे मनापासून खरे शिक्षणतज्ज्ञ होते. त्यांची शिकवण्याची आवड अतुलनीय होती आणि शिक्षण हा देशाच्या प्रगतीचा आधारस्तंभ आहे यावर त्यांचा ठाम विश्वास होता. म्हैसूर विद्यापीठ आणि कलकत्ता विद्यापीठासह विविध विद्यापीठांमध्ये प्राध्यापक म्हणून त्यांनी आपल्या कार्यकाळात असंख्य विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणास्थान म्हणून काम केले.
आंध्र विद्यापीठ आणि नंतर बनारस हिंदू विद्यापीठाचे कुलगुरू म्हणून त्यांचे सर्वात महत्त्वपूर्ण योगदान होते. येथे, त्यांनी परिवर्तनात्मक सुधारणा घडवून आणल्या ज्याने राष्ट्राच्या शैक्षणिक परिदृश्याचे पुनरुज्जीवन केले. त्यांचे प्रयत्न केवळ ज्ञानाचा प्रसार करण्यापुरतेच नव्हते तर तरुणांमध्ये मूल्ये, नैतिकता आणि चारित्र्य यांचे संवर्धन करणारे होते.
डॉ. राधाकृष्णन यांचा प्रभाव वर्गाच्या पलीकडेही पसरला होता. ते एक दूरदर्शी होते ज्यांनी वेगाने बदलणाऱ्या जगात अध्यात्म आणि नैतिक मूल्यांचे समर्थन केले. भारतीय तत्त्वज्ञानावरील त्यांचे लेखन आणि व्याख्याने जगभरातील श्रोत्यांमध्ये गुंजले आणि त्यांना आंतरराष्ट्रीय ख्याती मिळाली. त्यांचा ठाम विश्वास होता की भारतीय विचारांचा समृद्ध वारसा जगाला देण्यासारखे आहे आणि जागतिक समरसतेसाठी पौर्वात्य आणि पाश्चात्य तत्त्वज्ञानांचे संश्लेषण आवश्यक आहे.
1952 मध्ये, डॉ. राधाकृष्णन यांनी भारताच्या पहिल्या उपराष्ट्रपतीची भूमिका स्वीकारली आणि नंतर, 1962 मध्ये, ते भारताचे दुसरे राष्ट्रपती बनले. त्यांचे राजकारणीपणा आणि राष्ट्राच्या हितासाठी अतुल वचनबद्धतेमुळे त्यांना सर्व स्तरातील लोकांचा आदर आणि प्रशंसा मिळाली. त्यांची नम्रता, शहाणपण आणि त्यांना प्रिय असलेल्या मूल्यांप्रती समर्पण हे त्यांचे अध्यक्षपद चिन्हांकित होते.
शेवटी, डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन हे केवळ तत्त्वज्ञ, विद्वान किंवा राजकारणी नव्हते; ते प्रबोधनाचे दिवाण, शिक्षणाचे अथक पुरस्कर्ते आणि त्यांनी जोपासलेल्या मूल्यांचे जिवंत मूर्त स्वरूप होते. त्यांचा जन्मदिवस आपण शिक्षक दिन म्हणून साजरा करत असताना, "शिक्षकांनी देशातील सर्वोत्कृष्ट मन असले पाहिजे" हे त्यांचे शब्द स्मरणात ठेवूया आणि ज्ञानाच्या शोधासाठी आणि समाजाच्या उन्नतीसाठी त्यांच्या समर्पणाचे अनुकरण करण्याचा प्रयत्न करूया.
महान डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांना या श्रद्धांजली कार्यक्रमात सामील झाल्याबद्दल, सन्मानित पाहुणे आणि सहशिक्षक, विदयार्थी आणि विद्यार्थिनीं आणि सज्जनांनो, धन्यवाद. त्यांचा वारसा पुढील पिढ्यांना प्रेरणा देत राहो.