विज्ञानातील प्रगती मराठी निबंध | vidnyanatil pragati marathi nibandh
नमस्कार मित्र-मैत्रिणींनो आज आपण विज्ञानातील प्रगती मराठी निबंध बघणार आहोत. या लेखामध्ये ऐकून 3 निबंध दिलेले आहेत ते क्रमाने वाचू शकता ‘सतरा वर्षांनंतर पित्यापुत्राची भेट!' मथळा वाचला आणि विस्फारलेल्या डोळ्यांनी मी ती बातमी वाचू लागले. कथा आणि व्यथा होती कॅलिफोर्नियातील रॉबर्ट नामक पित्याची ! सुदैवाने (नव्हे, विज्ञानकृपेने) तिचे नाट्यपूर्ण सुखान्तात रूपान्तर झाले.
त्याचं असं झालं ! एकदा रॉबर्ट दूरदर्शनवरील बातम्या पाहात (आणि ऐकतही) होता. मुलाचे अपहरण करण्याच्या आरोपाखाली आपल्या पूर्वीच्या पत्नीला अटक झाल्याचे वृत्त त्याने ऐकले. अपहृत बालकाच्या छायाचित्रावरून तो आपलाच मुलगा आहे हे लक्षात येऊन त्याने तडक पोलीस स्टेशन गाठले.
पूर्वीच्या पत्नीकडून मुलाचा पत्ता मिळविला आणि सतरा वर्षांच्या प्रदीर्घ ताटातुटीनंतरची ही ऐतिहासिक भेट संपन्न झाली. तो रोमांचकारी, भावस्पर्शी, हृदयंगम क्षण टिपण्यासाठी जे भाग्यवंत उपस्थित असतील त्यांच्या रंध्रारंध्रातून शब्द फुटले असतील ‘बा, विज्ञाना, तुला लाख लाख शुक्रिया !
या विज्ञानाने आमच्या जीवनात नेमका कोणत्या क्षणी प्रवेश केला कुणास ठाऊक, आज मात्र ते आमच्या कंठीचा ताईत होऊन बसले आहे. मला वाटतं, विधात्याने मानव ही सर्वश्रेष्ठ कलाकृती निर्माण केली. पण आपल्या लाडक्या अपत्याला जगण्यासाठी करावा लागणारा संघर्ष त्याला पाहवेना.
'त्याने विज्ञान या खास दूताची पृथ्वीतलावर रवानगी केली. आणि हो ! त्याच्याबरोबर कल्पवृक्ष, चिंतामणी, कामधेनू, परीस, अल्लाउद्दिनचा दिवा पाठविण्यास तो विसरला नाही. धरतीवर स्वर्ग अवतरला. मानवाच्या भाग्याला पारावर राहिला नाही.
या देवदूताच्या आगमनानंतर वेळ आणि श्रमबचतीच्या साधनांची रेलचेल झाली. कुकर, गॅस, मिक्सर, ग्राइंडर, हिटर, गीझर, वॉशिंग मशीन, व्हॅक्यूम क्लीनर एक ना दोन ! समस्त महिला वर्ग सुखावला.
शेतीच्या क्षेत्रातही जबरदस्त क्रांती घडून आली. यांत्रिक नांगर, सुधारित बी - बियाणे, कीटकनाशके, पाण्याचे पंप आले. फुलांची शेती, मत्स्यशेती या क्षेत्रातही आम्ही बाजी मारली. भूमिपुत्रांना दिलासा मिळाला. विजेच्या शोधामुळे घरांबरोबर आमचे भाग्यही उजळले.
सर्व निरामय, दीर्घायू व्हावेत या हेतूने विज्ञानाचे शोधकार्य जारी होते. असाध्य रोगांवर रामबाण उपाय निघाले. क्षयरोगाचा 'क्षय' झाला. कॅन्सर सारखा रोग ‘कॅन्सल' व्हायची शक्यता निर्माण झाली. हिवतापाला कापरे भरले. अपत्यहीन अपत्यमुख पाहण्याचे सुखस्वप्न रंगवू लागले. कृत्रिम अवयवांचे रोपण, नाजूक अवयवांची शस्त्रक्रिया यामळे रोग्यांना जीवनदान मिळाले.
प्लॅस्टिक सर्जरीमळे कुरूपतेवर सौंदर्याचा साज चढला. वेदनाशामक गोळ्यांनी वेदनेची हकालपट्टी केली. अंधांना दृष्टी प्राप्त झाली. बहिरा ‘बहुश्रुत' झाला. 'मूकं करोति वाचालं, पंगुं लंघयते गिरिम्' हे चमत्कार विज्ञान कृपेने घडू लागले.
एकेकाळी निसर्गाशी झुंजताना मेटाकुटीला येणाऱ्या मानवाने निसर्गावर मात केली. कडाक्याच्या थंडीत रुमहीटर ऊब देऊ लागला. वातानुकूलित खोल्या सज्ज झाल्या.बाहेर ऊन रणरणत असताना, कूलरच्या वाऱ्याचा सुखद स्पर्श अनुभवण्यातली मजा काही औरच ! शीतपेये, आइसक्रीममुळे उन्हाळा सह्य झाला. शीतकपाटांमुळे खाद्यपदार्थांचा टिकाऊपणाही वाढला.
बटन दाबताच प्रकाश, हवा आमच्या दिमतीला हजर होऊ लागले. विजेच्या झगमगाटात वावरताना अमावस्येचा काळोख लुप्त झाला. कोणत्याही ऋतूत, कोणतीही फळे उपलब्ध होऊ लागली. वस्त्रांचा स्पर्श मुलायम बनला. 'अशक्य' शब्दाचे शब्दकोषातील स्थान डगमगले ‘असाध्य ते साध्य, करिता सायास, कारण अभ्यास, विज्ञानाचा' याचा प्रत्यय पावलोपावली सर्वांना येऊ लागला.
विज्ञानाने हे अफाट जग आपल्या कवेत घेतले. जग जवळ आले. रेडिओ, टेलिफोन, बिनतारी संदेश, फॅक्स, दूरदर्शन, इंटरनेट इत्यादी प्रसारमाध्यमांमुळे जगात कुठेही संपर्क साधणे आमच्या हातचा मळ! घर बसल्या, विनातिकीट दुनियेची सफर आम्ही करू शकतो. सायकलीपासून विमानापर्यंतची कितीतरी वाहने आमच्या सेवेला अष्टोप्रहर हात जोडून उभी आहेत. त्यामुळे पायी रखडण्याचे कष्ट वाचले.
शैक्षणिक क्षेत्रातही विज्ञानाची मदत लाख मोलाची आहे. मुद्रणकला अस्तित्वात आली. सर्व शास्त्रांवरील ग्रंथांचा जणू काही जीर्णोद्धारच झाला. ज्ञानाच्या कक्षा रुंदावल्या. प्रोजेक्टर, लघुचित्रपट, इत्यादी शिक्षणाची प्रभावी माध्यमे बनली. दूरदर्शनमुळे जगाच्या पाठीवर होणाऱ्या घडामोडी समजणे सहज शक्य झाले. आपल्या कलागुणांचा विकास करायला मानवाला वेळ आणि वावही मिळाला.
१८३२ साली विज्ञानाने एका अद्भूत बालकाला जन्म दिला. ते बालक म्हणजे संगणक! त्याच्या 'पाय' गुणामुळे मानव चंद्रावर पाय ठेऊ शकला. राकेश शर्मा चे ‘सारे जहाँसे अच्छा' हे शब्द आमच्यापर्यंत पोचवले संगणकाने ! अनेक तहांची माहिती एकत्र करून सार काढणे, बिनचूक हिशोब ठेवणे, पेपर्स सेट करणे, तपासणे, प्रगतीची नोंद करणे इत्यादी कामे तो चुटकीसरखी करतो.
'जे न करी मानव, ते करी यंत्रमानव' या यंत्रमानवाची कामगिरी पाहून स्वतःला बुद्धिमान समजणाऱ्या मानवानेही आश्चर्याने तोंडात बोटे घालावी ! बंगलोरच्या काही अभियांत्रिकी विद्यार्थ्यांनी एक रोबोट भुजा तयार केली आहे म्हणे ! ती मौखिक आदेशानुसार किंवा यांत्रिक संकेतावर काम करते. एवढेच नाही तर इंटरनेटद्वारा दिलेल्या आदेशाचे पालन करते.
हा रोबोट पूर्णपणे स्वदेशी साहित्याने बनविण्यात आला आहे. दैनिक स्वरूपाची तांत्रिक व औद्योगिक कामे तो सारख्याच क्षमतेने करू शकतो. मानवी स्वास्थाच्या दृष्टीने जी कामे जोखिमीची आहेत, तेथेही रोबोट काम करू शकतो.
मानवाच्या केसालाही धक्का न लागू देता हमखास यशस्वी होणारा रोबोट आम्हाला 'बॉडीगार्ड' वाटला तर नवल नाही. तात्पर्य, आज आमची सारी मदार विज्ञानावर आहे. विज्ञान आमुच्या जीवाचे जीवन' झाले आहे. आमच्या जीवनाचा कण न् कण, क्षण अन् क्षण त्याने व्यापून टाकला आहे. माननीय अटलजींनी दिलेल्या नाऱ्यातून हेच सुचविले आहे नाही का?
'जय जवान, जय किसान, जय विज्ञान !'
मित्रांनो तुम्हाला हा निबंध कसा वाटला हे तुम्ही कमेंट करून सांगु शकता. धन्‍यवाद पुढील निबंध वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद
निबंध 2
विज्ञानातील प्रगती मराठी निबंध | vidnyanatil pragati marathi nibandh
निबंध 3